Zuid-Utrecht
Bron

"Ze zijn een heksenjacht tegen me aan het voeren". Dat horen we tegenwoordig een politicus wel eens zeggen. Vandaag de dag zijn we over het algemeen niet meer zo bang voor toverkunsten en magie, maar in de zestiende eeuw was dat heel anders. Men geloofde dat er echt heksen bestonden en die werden opgespoord, berecht en vaak ter dood veroodeeld. Aan het einde van die eeuw, rond het jaar 1592, zijn bijvoorbeeld maar liefst 5 vrouwen in de stad Rhenen door de rechtbank schuldig bevonden aan hekserij. Helaas heeft geen van deze vrouwen dit overleefd.

Op de foto's zie je de rechtbankverslagen uit die tijd van de rechtszaak tegen Cornelia Huijbertsdochter. Het is handgeschreven en voor ons moeilijk leesbaar. Maar ook als je het in de letters opschrijft die wij nu gebruiken, blijft het lastig, want ze spraken in die tijd heel anders dan wij nu. Kijk maar eens naar de laatste twee afbeeldingen. Samengevat in onze taal komt wat hier staat op het volgende neer:
Veroordeling van Cornelia Huijbertsdochter, huisvrouw van Herman Philipszoon
Cornelia Huijbertsdochter die hier gevangen zit, heeft, zonder gemarteld te zijn, bekend dat zij kan toveren en dat zij dat geleerd heeft van een boze geest, genaamd Barrabast, die als een man zonder baard bij haar kwam en het haar leerde. Hij beloofde haar dat zij door middel van toverkunst rijk en voorspoedig zou worden. Daarna heeft ze meerdere reizen met hem gemaakt, heeft ze zich van god afgekeerd en is ze de boze vijand van de hel gaan dienen.

Cornelia werd er vervolgens van beschuldigd dat zij dieren van anderen betoverd had en dat ze ook mensen kwaad had aangedaan. Uiteindelijk werd ze ter dood veroordeeld. In die tijd was toverkunst dus heel echt voor de meeste mensen. Dat kunnen wij ons nu niet zo goed meer voorstellen. Máár, aan de andere kant geven wij ook nog steeds graag iemand de schuld als er iets fout gaat, zoals bijvoorbeeld de eerder genoemde politici maar al te vaak meemaken.

Herkomst

Maker

Onbekend

Datering

19-7-1592

Collectie

066 Stadsgerecht Rhenen

Organisatie

Regionaal Archief Zuid-Utrecht

Nummer

160

Link

https://proxy.archieven.nl/74/1746CA70FCFF4D8984AE94A2D280070B

Gerelateerde thema's

Echt/ nep

Trefwoorden

Echt/ nep

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen