Getuigenis over de plundering en verwoesting van kasteel Amerongen

Bron

Johan Quist en Godert van den Doorslagh getuigen in dit document van de gebeurtenissen rondom het huis Amerongen in 1672. Ze schrijven dat de koning van Frankrijk en de hertog van Orleans in 1672 in huis Amerongen verbleven. Het huis werd goed onderhouden, omdat de Fransen dachten dat de heer van Amerongen er gewoon niet was. Toen ze er echter achter kwamen dat de heer van Amerongen in het vijandige Duitsland verbleef, zijn er twee kapiteins met hun troepen naar huis Amerongen gekomen om het in te nemen. De goederen van de heer van Amerongen werden in beslag genomen, de inwoners van Amerongen moesten al hun eten afstaan aan de Franse troepen en de heer van Amerongen werd achter zijn rug om beledigd met het spottende ‘povre monsieur'. In februari 1673 werd het huis door de Fransen met hout en stro gevuld, tot ‘boven in de toorens’. Vervolgens werd het huis in brand gestoken, ondanks de brandschatting die de inwoners van Amerongen wilden betalen. De schade zou tot in de honderdduizend gulden oplopen volgens de schrijvers van de brief.

Herkomst

Maker	Johan Quint
Datering	18 mei 1675
Collectie	(072) Gerechtsbestuur Amerongen, Ginkel en Elst
Organisatie	Regionaal Archief Zuid-Utrecht
Nummer	252
Link	https://www.razu.nl/collectie/online-zoeken-in-archieven/?mivast=74&mizig=210&miadt=74&miaet=1&micode=072&minr=853897&miview=inv2

Gerelateerde thema's

Het Rampjaar 1672

Trefwoorden

Bezetting Rampjaar Huishouden

Beschikbare tools

Overzicht van alle transcripties

Overzicht van bron(nen) op de kaart

getuigenis-over-de-plundering-en-verwoesting1

Wij ondergeschrevenen Johan Quint, jegenwoordich

substituijt drost ende schout van de hoge heerlikheijt

Amerongen, ende Godert van den Doorslagh, secretaris

aldaer, certificeren ende verklaren bij dese, ten verzoecke

van den hooch edelgeboren heere van Amerongen, etc.,

dat in den jare 1672, als de France tot Amerongen

sijn gekomen en den koninck selfs in parsoon den

hartogh van Orleans sijn logement op’t huijs te Amerongen

heeft genomen, ende gedurende sijn verblijff aldaer, sulcken

strickten ordre onder ’t volck was, dat doen ter tijt

aen 'tselve huijs, hoven ende tuynen, mitsgaders des

heeren van Amerongen goederen en plantagien geen

de minste schade was gedaan, daer na als wij neffens

andere ingesetenen bij malkanderen op’t huijs te Amerongen

logeerden, wiert ons dickmalen vande France officieren

die daer quamen en passeerden gevraecht, waer den heere

vant huijs was. Waerop gemeenlick wierd geantwoort

dat men het niet en wist. Ende naderhandt als ick

onderschreven secretaris op het begeeren van de presente inwoonders

bij den secretaris van den hartogh van Luxemborgh tot Utrecht

een sauvegarden brieft versocht, vraegden mij denselven

secretaris naer den heer van Amerongen, en horende dat ick

mij daer van ignorant hielde, wenckte mij met sijn vinger

en seijde wij weten wel dat hij in Duijtslant is, ende de Duitse

vorsten tegens onsen koning ophitst en diergelijcke

woorden, maer hij soude voor het dorp van Amerongen

een sauvegarden brieft gereedt maken dewelke ick

des anderen daags bequam en stont in denselven

brieft geinsereert dese woorden: a la reserve du

Chatteau du dit Lieu. Ende na dat bij de

France publicq geworden was dat den heere van

Amerongen wegens haer hoog mogende de heeren Staten-

Generael sich in Duijtslant onthield, sijn twee

capitainen met hare compagnien van 't regiment La Reijne

getuigenis-over-de-plundering-en-verwoesting2

op’t huijs te Amerongen komen logeren, en hebben

tselve in possessie genomen, verjagende de onderdanen

daer van daen, seggende dat alle de goederen

van den heer van Amerongen waren geconfisqueert

om dat niet op sijn huys was gekomen, noemende

den heer spotswijse povre monsieur, ende wilden

de voorschreven capitainen met hare soldaten vande ingeseten

gedefroijeert wesen, lieten door haere sergeanten

en soldaten alle dagen broot, vlees, boter en

andere spijse de inwoonders affhalen, so lange

dat de inwoonders ten deele begonden met hun

kinderen honger te lijden, om datse geen spijse konden

bekomen. Waer over sij moesten op anderen plaetsen

trecken, en die capitainen niets meer vindende sijn

doen ook vertrocken. Daarna is in

februarij 1673 een edelman ofte officier

genaamt La Fosse van de lijffgarde van den hartogh

van Luxenburgh met 10 a 12 ruijters op den

huijs en slote van Amerongen gekomen, seggende

tegen die opgesetnen die daer weder opgevlucht

waren, dat hij ordre hadde om tselve huijs te

ruineren, en te verbrandden, ende dat ider daer van

soude trecken, en hebben deselfde Franssen al voort

bossen hout en strooij gedragen, boven in de toorens

en door het geheele huijs, en het bovenste eerst aan

brandt gesteecken en van boven tot beneden geheel

afgebrandt. En hebben voorts des nachts de

schone huijsingen en getimmerten om het voorburgh

al mede affgebrant, niet tegenstaande dat de

inwoonders te vooren een groote somme gelts

presenteerde, dat het niet gebrandt soude worden

maar dien officier sijde dat hij geen verschoninge

vermochte te doen, onder andere, om dat den heer

van Amerongen tegens de interesse van den koninck

van Vranckrijck ageerde. Na welcke tijt

op de goederen ende weijlanden van welgemelte heere

van Amerongen sijn gekomen, eerst eenige honderden

karpeerden daarna ontrent 50 a 60 ossen en

ettelijcke duijsenden schapen die men doen seijden dat den

intendant Robert toebehoorde, ende wierden doen ook

de bosschen en plantagien van meergemelte heere van

Amerongen affgekapt. Hier op ons gevraechdt

sijnde hoe groot wij dese schade van’t affbranden

van’t huijs, voorburgh en ruine van de goederen

daer aen behorende, wel souden estimeren soo hebben

wij tselve soo pertinent niet konnen doen, maer

verklaren bij onse vroomigheijt na dat wij tselve

met verscheijde timmerluijden en metselaers hadden

overleijd, dat onses oordeels diergelijcken, soo als

het voorschrevene huijs en voorburgh voor het affbranden

is geweest, wel over de hondert duijsent gulden

soude kosten, behalven het afbreecken en opruijmen

van de mueren, die door den vehementen brant en door

het vallen van balcken en mueren tot in de gront

waren geborsten, en na binnen en buijten uijt geweecke

en in de gracht gevallen. Ende alsoo ons alle 't

geene voorschreven neffens veel meer ingesetenen van Amerongen

seer wel bekent is, als hebbende het voorverhaelde

selfs gehoort ende gesien, soo hebben wij substituut

drost ende secretaris desen t’ eenen oirconde onderteekent

op den 18e maij 1600 vijff ende tseventich.

Beschikbare lokalen:

Getuigenis over de plundering en verwoesting van kasteel Amerongen

Herkomst

Gerelateerde thema's

Trefwoorden

Beschikbare tools

Gerelateerde bronnen

Beschikbare lokalen:

Getuigenis over de plundering en verwoesting van kasteel Amerongen

Herkomst

Gerelateerde thema's

Trefwoorden

Beschikbare tools

Gerelateerde bronnen

Vluchten van de Fransen en verloren goederen

De goederen van de vrouw van Amerongen

Huis Amerongen brandt

Schadevergoeding

Heer van Amerongen